Onderzoek

Lectoraat van Duurzaamheid en circulariteit / Gezonde en inclusieve samenleving

Duurzame stedelijke transformatie

Over het lectoraat

Het lectoraat Duurzame stedelijke transformatie onderzoekt hoe steden toekomstbestendig kunnen worden ingericht. Samen met studenten, professionals en partners werkt het lectoraat aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken rond ruimtegebruik, leefomgeving en stedelijke ontwikkeling.

Onder leiding van lector dr. Cees-Jan Pen werken docent-onderzoekers aan diverse onderzoeksprojecten. De onderzoeksthema's worden bovendien ingebed in het onderwijs, waardoor ook studenten bijdragen aan het onderzoek van het lectoraat.

Luister naar Cees-Jan Pen: Bedrijventerreinen spreken vaak maar weinig tot de verbeelding. Veelal zijn het terreinen aan de rand van een gemeente, waar bezoekers alleen komen als ze er echt moeten zijn. Maar dat beeld is langzaam aan het veranderen. Niet alleen zijn bedrijventerreinen goed voor maar liefst een kwart van alle werkgelegenheid.

Onderzoeksthema's

Het lectoraat werkt aan drie actuele onderzoeksthema’s: duurzame werklandschappen, gezonde gebouwde omgeving en coöperatieve steden. Elk thema draagt bij aan een leefbare, inclusieve en toekomstgerichte stad waarin ruimte is voor wonen, werken en samenleven.

Duurzame werklandschappen

Dit thema richt zich op het behoud en de transformatie van werklocaties zoals bedrijventerreinen, binnensteden en wijkcentra. De focus ligt op het creëren van ruimte voor circulaire en duurzame bedrijvigheid, met aandacht voor klimaatadaptatie, gezondheid en sociale inclusie. DST onderzoekt hoe werkgebieden toekomstbestendig kunnen worden ingericht, zodat ze bijdragen aan een sterke regionale economie én een gezonde leefomgeving.

Gezonde gebouwde omgeving

Een gezonde leefomgeving stimuleert beweging, ontmoeting en welzijn. Binnen dit thema wordt onderzocht hoe de inrichting van wijken, straten en gebouwen invloed heeft op gezondheid en gedrag. Denk aan groenvoorzieningen, veilige routes en toegankelijke voorzieningen. Door samen te werken met bewoners, professionals en beleidsmakers ontwikkelt het lectoraat praktische handvatten voor het ontwerpen van gezonde woon- en werkomgevingen.

Coöperatieve steden

Stedelijke transformatie vraagt om samenwerking tussen overheid, markt en burgers. In dit thema wordt onderzocht hoe bewoners, ondernemers en gemeenschappen meer zeggenschap kunnen krijgen over hun leefomgeving. Coöperatieve modellen zoals energiehubs, wijkcoöperaties en ondernemersfondsen staan centraal. Het lectoraat ontwikkelt nieuwe vormen van governance en participatie die bijdragen aan inclusie, duurzaamheid en sociale verbondenheid.

Kennisthema's Fontys

Om op een goede manier bij te kunnen dragen aan een duurzame, inclusieve en vitale samenleving hebben we binnen Fontys onderzoek georganiseerd rondom zes maatschappelijke kennisthema’s: de thema’s waarop Fontys écht het verschil kan maken. Aan die zes thema’s zijn centres of expertise (CoE’s) en kenniscentra (Kc’s) gekoppeld waarbinnen het onderzoek vorm krijgt.

Duurzame stedelijke transformatie is verbonden aan de onderstaande 3 CoE's:

Onderzoeksprojecten

Het lectoraat voert zowel binnen als buiten Fontys samen met partners projecten uit op de onderzoeksthema's die aan bod komen binnen 'De ondernemende regio'. Hieronder vind je een overzicht van activiteiten en projecten vanuit het lectoraat Duurzame stedelijke transformatie.

Bekijk meer onderzoeksprojecten

Lector

Dr. C.J. (Cees-Jan) Pen

Lector Duurzame stedelijke transformatie

Lees meer

Dr. Cees-Jan Pen werkt al jaren op het grensvlak van economisch onderzoek en praktijk en streeft ernaar bruggen te slaan tussen beide werelden.

Lees meer over Cees-Jan Pen Bekijk publicaties

Kennisteam

Dr. Ir. P.E.W. (Pauline) van den Berg

Senior onderzoeker

Lees meer

Mr. E.M.E. (Esther) de Jong

Drs. MRICS. H.P. (Peter) ter Hark

E.A.M. (Evy) de Kort

N.B. (Nico) Schram MA

Drs. D.L.W.A. (Dankeld) Vanmeenen

Dr. M.J. (Marieke) Wenneker

Dr. C. (Cindy) Ras

Dr. Ir. F.F.H (Ferry) van de Mosselaer

f.vandemosselaer@fontys.nl

Lees meer

Y. (You) Wang

Publicaties en media

2025

The relationship between parental perception of child friendliness in neighborhoods and children's physical activity. Mede-auteur Pauline van den Berg (2025-07-18). Children's Geographies.
Sturen op brede welvaart ‘later’ steeds belangrijker. Cindy Ras (2025-07-08) Fontys.
De strop van de hittegolf zit niet bij iedereen even strak. Cees-Jan Pen & Nico Schram (2025-07-08). Algemeen Dagblad.
Public space and loneliness in young adults in the Netherlands: An experiment with virtual environments. Mede-auteur Pauline van den Berg (2025-07-01). Health & Place.
Kabinet garandeert ruimte voor bedrijvigheid. Cees-Jan Pen (2025-06-20). Stadszaken.
How does the layout of indoor communal spaces in low-income high-rise apartment buildings impact the social interactions between residents? Mede-auteur Pauline van den Berg (2025-06-11). Cities & Health.
Circulaire transitie vraagt om dreamteam bedrijventerreinen. Mede-auteur Cees-Jan Pen & Dankeld Vanmeenen (2025-06-01) Kringen magazine.
Parental perception of child friendliness and its impact on residential location choice: A stated choice experiment. Mede-auteur Pauline van den Berg (2025-06-01). Cities.
De strijd om de vrije meters. Cees-Jan Pen (2025-05-02). Binnenlands Bestuur.
Vastgoedplatform Helmond/Peel viert verjaardag met congres over de toekomst van de bouw. Bijdrage Cees-Jan Pen (2025-04-08) Eindhovens Dagblad.
What is Transport Adequacy? Quantifying experienced transport poverty in the Netherlands. Pauline van den Berg (2025-04-01). Travel Behaviour and Society.
Circulaire bedrĳven? Leuk! Maar waar dan? Cees-Jan Pen (2025-03-14). Vrij Nederland.
Fontys werkt met bewoners aan wijk van morgen. Ferry van de Mosselaer & Pauline van den Berg (2025-03-10). Zorg Saam Wonen.
Waar moeten de nieuwe bewoners werken? Cees-Jan Pen (2025-02-11). Binnenlands Bestuur.
Spreidingsbeleid kan niet zonder economie. Bijdrage Cees-Jan Pen (2025-02-10). ROmagazine.
Wonen in winkels en kantoren. Cees-Jan Pen (2025-02-01). Vereniging Eigen Huis.
Wooncrisis: “We moeten concessies gaan doen". Ferry van de Mosselaer (2025-01-29). BRON.
Liever investeren in bestaand bedrijventerrein dan nieuwbouw. Cees-Jan Pen (2025-01-27). Eindhovens Dagblad.
Geef binnenhavens de ruimte in circulaire economie. Cees-Jan Pen (2025-01-15). BT-online.
Binnenhavens blinde vlek bij gemeenten. Cees-Jan Pen (2025-01-13). Binnenlands bestuur.
Gezonde werkomgeving ook voor circulaire bedrijven prioriteit. Cees-Jan Pen (2025-01-02). Stadszaken.

2024

Top 24: de markt wilde verduurzamen, ondanks het kabinet. Cees-Jan Pen (2024-12-21). Stadszaken.
Stop het vertrek van bedrijven uit de stad. Cees-Jan Pen (2024-12-15). Ruimte en Wonen.
Experiencing the future: Evaluating a new framework for the participatory co-design of healthy public spaces using immersive virtual reality. Pauline van den Berg etc. (2024-12-01). Computers, Environment and Urban Systems.
Kamer draagt Ladder duurzame verstedelijking alsnog ten grave, bijdrage Cees-Jan Pen (2024-11-16). Stadszaken.
Eindhoven en Tilburg niet echt gezond, hoe komt dat?, bijdrage Pauline van den Berg (2024-11-13). BRON.
Studenten aan de slag met groener maken Airport-wijk, bijdrage Esther de Jong en Nico Schram (2024-11-07). BRON.
Het bedrijventerreinspel is op de wagen, ruimte voor werk krijgt meer aandacht. Cees-Jan Pen (2024-10-14). BT-online.
Masterclass vrede en veiligheid met luitenant-generaal André Steur, bijdrage Cees-Jan Pen. (2024-10-11). YouTube.
Built Environment Influences on Emotional State Loneliness among Young Adults during Daily Activities: An Experience Sampling Approach. Dominique Gijsbers, Pauline van den Berg, Astrid Kemperman (2024-10-08). MDPI.
30 miljoen voor duurzamere bedrijventerreinen. Cees-Jan Pen (2024-09-17). Binnenlands Bestuur.
Regeerprogramma: reacties op wonen, vergroening en ruimte voor werk. Cees-Jan Pen (2024-09-13). Stadruimte.
Hoe willen we straks leven en wonen? Fontys onderzoekt het. Interview Pauline van den Berg & Ferry van de Mosselaer (2024-09-09). BRON.
Binnenstadbewoners en ondernemers lijnrecht tegenover elkaar in debat over toerisme. Quote Cees-Jan Pen (2024-08-2024). DTV Nieuws.
Hoogstedelijke verdichting rond station Eindhoven, nieuw groen verzacht KnoopXL. Senqi Yang, Gamze Dane, Pauline van den Berg en Theo Arentze (2024-06-26). Gebiedsontwikkeling.nu.
Eenzaamheid en openbare ruimte. Pauline van den Berg, Bregje Schulten, Yuwen Zhao en Astrid Kemperman (2024-06-26). Rooilijn.
Gezonde leefomgeving: inleiding op een themareeks. Pauline van den Berg, Emil van Eck (2024-06-13). Rooijlijn.
A new measurement method of parental perception of child friendliness in neighborhoods to improve neighborhood quality and children's health and well-being. Xiaoli Gong, Pauline van den Berg, Theo Arentze (2024-06-19). Elsevier.
Vormgevers van de toekomst: In gesprek met Cees-Jan Pen (2024-06-11). Facet.
Samen werken aan circulaire bedrijventerreinen. Pen, Cees-Jan & Vanmeenen, Dankeld. (2024-03-01). CLOK.
Hoe maak je het duurzaamste bedrijventerrein ter wereld?, Pen, Cees-Jan e.a. (2024-02-21). Trouw.
Social impacts of living in high-rise apartment buildings: The effects of buildings and neighborhoods, Berg van den, Pauline (2024-02-12). Journal of Urban Affairs.
Waar mensen wonen, moet je ook kunnen werken. Cees-Jan Pen (2024-01-23). Eindhovens Dagblad.