Outdoor Learning

Outdoor learning: natuurlijk en duurzaam onderwijs

Wat houdt het thema in?

Onderzoekslijn: leeromgevingen; Kenniscentrum: YES

Outdoor learning is een specifieke vorm van ervaringsgericht leren waarbij in een natuurlijke en uitdagende buitenomgeving op fysiek actieve wijze ervaringen worden opgedaan. Een natuurlijke buitenomgeving stimuleert beweging en de ontwikkeling van het brein. Hoe uitdagender de omgeving is, en hoe risicovoller het spelen is, hoe meer outdoor learning ook bijdraagt aan zelfvertrouwen, welbevinden en betrokkenheid van kinderen en jongeren. Outdoor learning zorgt bovendien voor een betere verbinding met de natuur en draagt daarmee bij aan een brede ontwikkeling (denken, voelen en handelen) en duurzaam gedrag (eco literacy). Kortom, een natuurlijke en avontuurlijke buitenomgeving biedt een zeer rijke context voor ontwikkeling en zou nog meer en beter benut kunnen worden in ons onderwijs. Het lectoraat draagt hieraan bij door middel van praktijkonderzoek, kennisdeling en voortgezette professionalisering (bijscholing).

Opbrengsten

Expeditie Leer-Kracht en outdoor opleidingsscholen

Expeditie Leer-Kracht: In september 2022 is het 2-jarige project ‘Expeditie Leer-Kracht van start gegaan om outdoor learning als educatief concept binnen en buiten de pabo van Fontys Educatie een impuls geven. Dit project heeft een eigen webpagina die te bereiken is via: Expeditie LEER-Kracht | Fontys Hogescholen.

Outdoor opleidingsscholen: Om outdoor learning in het pabocurriculum én in het werkveld te versterken zijn we in september 2022 gestart met de pilot ‘outdoor opleidingsscholen’. Outdoor opleidingsscholen werken in een leergemeenschap van leerkrachten, studenten en pabodocenten gezamenlijk aan buitenonderwijs. De pilot is in het studiejaar 2022-2023 voortgezet in de vorm van een netwerk van outdoor opleidingsscholen. Ook outdoor opleidingsschool worden? Neem contact op!
Bekijk de onderstaande video.

Ontwerpteams outdoor learning en bewegend leren

Vanaf het schooljaar 2022-2023 is een innovatieteam outdoor learning gevormd. bestaande uit schoolleiders van Stichting Signum (regio Den Bosch). Onder begeleiding van Ellen Rohaan en Stefan de Beukelaar werkten zij samen ontwerpgericht aan de kaders voor innovatief buitenonderwijs. In vervolg hierop zijn in het schooljaar 2023-2024, in samenwerking met de Gemeente Den Bosch, Stichting Signum en Stichting ATO, vier ontwerpteams gestart met het ontwerpen van nieuw onderwijs waarbinnen outdoor learning of bewegend leren een centrale rol speelde. Dit traject is in het voorjaar van 2025 afgerond met een evaluatie.

Innovatieteam outdoor learning – training Boslessen

In de regio Eindhoven/Den Bosch is in het schooljaar 2024-2025 een innovatieteam van leerkrachten en lerarenopleiders gestart met het ontwerpen van een training Boslessen voor leerkrachten basisonderwijs. De 6-daagse ervaringsgerichte training is gebaseerd op het gedachtegoed van Forest Schools (www.forestschools.com) en wordt in het schooljaar 2025-2026 voor het eerst aangeboden voor POS-leerkrachten.

Natuur & Avontuur – bosdagen op landgoed Sparrenhof

Het project Natuur & Avontuur, dat is gestart in het schooljaar 2023-2024, hoort bij de professionele werkplaats van Sparrenhof, een landgoed aan de rand van Tilburg. De missie van Sparrenhof luidt: ‘wij willen dat landgoed Sparrenhof een kansrijke, inclusieve omgeving is voor bijzondere ontmoetingen en ontwikkelingen voor en door Tilburgse jeugd’. Sparrenhof is een pedagogische vrijplaats; hier wordt veel ruimte geboden aan spelen en spontaniteit, raken en maken (via kunst en creatie), emoties en aspiraties van kinderen en jongeren. Voor professionals betekent dit voornamelijk los durven laten omdat ‘het niet-weten’ het vertrekpunt is. Daarbij is het streven om competitie en prestatiedruk te vermijden, eigenaarschap te stimuleren en open te staan voor bijzondere ontmoetingen (diversiteit en inclusie). Het doel van het project Natuur & Avontuur is enerzijds om kinderen en professionals te laten ervaren welke invloed het buiten in de natuur zijn en avontuurlijk spelen hebben op de fysieke en mentale gezondheid en anderzijds om professionals de kennis en vaardigheden te bieden om meer natuur en avontuur in hun beroepspraktijk toe te passen. Hiertoe worden o.a. bosdagen voor basisscholen georganiseerd.Home - Landgoed Sparrenhof Tilburg

Bevorderen van veerkracht bij studenten door buitenonderwijs

In dit Comenius-project, dat loopt van september 2025 tot februari 2028, wordt een natuurrijk en avontuurlijk onderwijsprogramma ontworpen, uitgevoerd en geëvalueerd op de pabo’s in Den Bosch, Eindhoven en Tilburg. Dit onderwijs-programma richt zich op het bevorderen van veerkracht door middel van uitdagende buitenactiviteiten in de natuur. Aanvullend wordt een ondersteuningstool ontwikkeld die studenten inzicht geeft in hun veerkracht en suggesties biedt voor buitenactiviteiten die veerkracht bevorderen. De mentale veerkracht van studenten in het hoger onderwijs staat onder druk en het uitvalpercentage bij lerarenopleidingen is hoog. Deze innovatie heeft als doel veerkrachtige studenten op te leiden, die minder snel uitvallen tijdens de opleiding en die behouden blijven voor het onderwijs.

Risicovol spelen in de natuur

Dit 1-jarige project, dat start in september 2025, betreft het ontwerp van en onderzoek naar een training over risicovol spelen in de natuur voor de kinderopvang van de MIK-PIW groep in Limburg. Het doel is pedagogische professionals bij te scholen op het gebied van de natuur als rijke speelcontext en inzichten te verkrijgen in het ontwerp en de uitvoering van de training d.m.v. een evaluatieonderzoek.

De groene dynamische schooldag

In samenwerking met het lectoraat Move2Be van Fontys Sport en Bewegen werken we per september 2025 aan een ‘groenere’ dynamische schooldag (DS). De DS is een langlopend project dat scholen ondersteund met het integreren van meer bewegen op de basisschool. Vanaf schooljaar 2025-206 bieden we alle DS-scholen de mogelijkheid om extra begeleiding te krijgen voor het toevoegen van meer natuur binnen de dynamische schooldag. Dit sluit goed aan bij het onderdeel ‘de buitenruimte’ in alle jaren van het DS-traject. We zullen op aanvraag ondersteuning bieden in de vorm van workshops, activiteiten en gesprekken op school.

Contact