Onderzoek naar discriminatie van mensen met (Zuid)Oost-Aziatische herkomst
Uitschelden, achterstand of afgewezen worden. Ruim een derde van de Nederlanders met een (Zuid) Oost-Aziatische herkomst ervaart discriminatie.
Voor het eerst is grootschalig onderzoek gedaan onder Nederlanders van (Zuid-)Oost-Aziatische herkomst naar ervaren discriminatie. Fontys werkte daaraan mee. Uit het onderzoek blijkt dat één op de drie mensen het afgelopen jaar te maken had met discriminatie. Minister van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vindt dit onacceptabel en grijpt de Week tegen Racisme en Discriminatie (18 tot en met 21 maart) aan om dit zichtbaar te maken.
Op verzoek van de Tweede Kamer heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een grootschalig onderzoek laten doen naar discriminatie onder Nederlanders van (Zuid-)Oost-Aziatische herkomst. De Universiteit van Amsterdam en Fontys Pedagogiek gaven hier uitvoering aan. Lector Iris Andriessen, sinds 1 maart 2021 als lector ‘Diversiteit en (ortho)pedagogisch handelen’ verbonden aan Pedagogiek van Fontys, was een van de onderzoekers.
Het onderzoeksrapport is recent door de minister naar de Tweede Kamer gestuurd en vervolgstappen in het onderzoek zijn benoemd. Op 19 maart hebben de UvA en Fontys een bijeenkomst rond het rapport georganiseerd waarin de resultaten zijn besproken en een panelgesprek is gehouden met vertegenwoordigers van verschillende organisaties en belangenverenigingen. Deze bijeenkomst was voor allerlei belangstellenden, maar met name voor mensen uit de doelgroep zelf.
Gevoel van onveiligheid
Het onderzoek laat zien dat mensen van (Zuid-)Oost-Aziatische herkomst in dezelfde mate te maken hebben met discriminatie als mensen met een Marokkaanse, Turkse, Surinaamse of Antilliaanse herkomst. Het zorgt voor gevoelens van onveiligheid, verdriet, boosheid of schaamte en beïnvloedt hun functioneren in de samenleving. De onderzoekers keken naar de omvang, aard en reikwijdte van ervaren discriminatie van Nederlanders met een (Zuid-)Oost-Aziatische migratieachtergrond. Het gaat om mensen van Chinese herkomst (81.735 in Nederland), van Indonesische herkomst (352.266 in Nederland), en met een overige herkomst uit (Zuid-)Oost-Azië.
Discriminatoire uitingen
Veel mensen met een Aziatische achtergrond worden van jongs af aan geconfronteerd met discriminatoire uitingen in diverse leefdomeinen. Het gaat van naroepen op straat (dingen als ‘loempia', ‘sambal bij’), ervaringen in het onderwijs (ongelijke behandeling, pesten en grapjes door medeleerlingen en docenten, maar ook het zingen van ‘hankie pankie shanghai’ als verjaardagslied, al dan niet gepaard gaand met het maken van ‘spleetogen’), pesten en ‘grapjes’ op de werkvloer, minder makkelijk aan werk komen, tot aan geweld.
Vrouwen met een Aziatische achtergrond hebben daarnaast te maken met een specifieke vorm van discriminatie. Ze worden door onbekende mannen op straat aangesproken met ‘ni hao’. Dit heeft te maken met raciale en gender stereotypen over Aziatische vrouwen.
Anders voelen
Een van de respondenten uit het onderzoek verwoordt dat de continue ervaringen ervoor zorgen dat ze zich altijd anders blijft voelen: ‘Na 22 jaar voel ik mij nog steeds niet welkom. Nog steeds als een gast. Nederland is ook mijn thuisfront. En dat je je thuis gaat voelen is zo belangrijk. Maar constant word ik eraan herinnerd: ‘He, jij bent een kleurtje’, ‘jij bent een cultuurtje’, ‘dit is niet jouw taal’, ‘jij bent buitenlands’. En dat wil ik helemaal niet, want ik ben ook onderdeel van de maatschappij’. (Vrouw, Taiwanese achtergrond, hbo/wo-opgeleid.)
Modelminderheid
Onderzoeker Iris Andriessen stelt: ‘Mensen met een Aziatische achtergrond worden veelal gezien als ‘modelminderheid’. Het gangbare idee was dat deze mensen het goed doen en het goed hebben in Nederland. Het huidige onderzoek biedt dus aanleiding om dit beeld van een 'modelminderheid' bij te stellen, vooral als het gaat om het idee dat zij in Nederland geen discriminatie ervaren.
In het kader van de Week tegen Racisme is dit onderzoek breed uitgemeten in de media. Iris Andriessen is onder andere te horen op NPO Radio 1.
Lees het volledige onderzoeksrapport in de download bij dit artikel.