Onderzoek biedt handvatten voor duurzame arbeidsmarkt
“Alleen met een goed opgeleide beroepsbevolking kunnen we bouwen aan een innovatieve en ondernemende toekomst. (…) Belangrijk zijn een aantrekkelijk vestigingsklimaat, ruimte voor de topsectoren en innovatieve start-ups, en het benutten van alle kansen die digitalisering biedt. Belangrijk is ook een goed functionerende arbeidsmarkt, zeker nu veel bedrijven kampen met personeelstekorten.” Deze drie zinnen sprak Zijne Majesteit Koning Willem Alexander uit tijdens zijn troonrede op Prinsjesdag. Maar hoe zorg je voor een goed functionerende arbeidsmarkt, waarin iedere werkende gelijke kansen heeft, zich kan blijven ontwikkelen en vol vitaliteit en duurzaam kan werken?
Nog geen week na Prinsjesdag vond het tweejaarlijkse congres van het hbo-lectorennetwerk Mens, Werk en Organisatie plaats. Het netwerk - mede mogelijk gemaakt door de platformregeling van Regieorgaan SIA - bestaat uit ruim 30 Nederlandse lectoraten die met meer dan 200 docent-onderzoekers onderzoek doen naar vraagstukken gericht op het vlak van hrm, arbeid en welbevinden. Tijdens het congres is onderzoek gepresenteerd over de wijze waarop overheid, werkgevers en werknemers handen en voeten kunnen geven aan een duurzame arbeidsmarkt.
Hbo-innovatieprijs gaat naar Ilme Smulders (Fontys)
Na een plenaire opening door Marian Thunnissen (lector) en Olivia Kramers (directeur), beide verbonden aan Fontys HRM en Toegepaste Psychologie en het Fontys Kenniscentrum Leven lang Ontwikkelen, werd de hbo-innovatieprijs uitgereikt. Deze prijs voor het meest innovatieve en breed toepasbare beroepsproduct, is in het leven geroepen door Nederlandse Stichting voor Psychotechniek (NSvP) en het lectorennetwerk. Het jonge talent dat deze zomer hun opleiding heeft afgerond en daarbij een innovatieve oplossing heeft gevonden voor de arbeidsmarkt van morgen mocht het podium betreden. De gedeelde 2e prijs was voor Ilse Quak (Hogeschool Inholland) en Greg Schoone (Hogeschool van Amsterdam). De 1e prijs is gewonnen door Ilme Mulders (Fontys) met haar werkboek en aanpak voor teambuilding: de teamversneller. De jury was enthousiast over het relevante thema - teambuilding staat aan de basis van een goede samenwerking –, het mooi vormgegeven en tastbare eindproduct en het ontwerpproces waarbij de gebruikers nauw betrokken zijn geweest. Hierdoor zijn zij gemotiveerd om het werkboek ook echt te gebruiken. Voor meer informatie over de prijs verwijzen we naar de site van de NSVP .
Leiders met minder ‘vinkjes’
Na de uitreiking van de innovatieprijs volgde een keynote-lezing door Joris Luyendijk, auteur van het spraakmakende boek ‘De Zeven Vinkjes’. Volgens Luyendijk maken ‘zeven vinkjes’ - man, wit, hetero, minstens één autochtoon Nederlandse ouder/ verzorger, minstens één ouder met opleiding, geld of status, vwo/ gymnasium en universiteit - minder dan drie procent van de bevolking uit, maar spelen op onwaarschijnlijk veel plekken in ons land de baas. Zo ook in veel bedrijven. De vraag is of bij het werven en selecteren voor onder andere topfuncties en leidinggevende posities voldoende oog is voor de kwaliteiten van mensen die niet tot de zeven vinkjes behoren. Luyendijk pleit voor meer leiders die weten wat het is om te incasseren, te relativeren en aanpassingsvermogen hebben, ofwel voor leiders met minder ‘vinkjes’. Daar is voor hr-professionals een belangrijke rol weggelegd.
Inclusieve arbeidsmarkt
Het lectorennetwerk werkt al geruime tijd met elkaar samen in drie subthema’s: vitaal werk(en), inclusieve arbeidsmarkt en leven lang ontwikkelen. In de eerste workshop op het MWO-congres hebben de lectoren een omvattend beeld geschetst van de bevindingen en de activiteiten op deze drie thema’s. In de tweede en derde ronde zijn de bevindingen van ruim 40 onderzoeken met de deelnemers nader besproken.
Het thema inclusieve arbeidsmarkt heeft een position paper over ‘inclusie’ ontwikkeld. Deze paper was de kapstok voor een gesprek over het perspectief waarmee we kijken naar de inclusieve arbeidsmarkt als normatief doel. Tevens is aandacht besteed aan een leernetwerk rondom inclusief werkgeverschap met werkgevers en studenten uit de regio’s Zwolle, Arnhem/Nijmegen en Utrecht. In de 2e en 3e ronde zijn verschillende projecten toegelicht waarin de arbeidsmarktparticipatie van verschillende groepen, zoals vluchtelingen en internationaal talent, nader is onderzocht.
Leven lang ontwikkelen
De subgroep Leven lang ontwikkelen heeft de afgelopen jaren de krachten gebundeld om meer kennis te ontwikkelen over de wijze waarop complexe samenwerkingen in learning communities – samenwerkingen waarin publieke en private organisaties samenwerken, leren en innoveren - kunnen bijdragen aan het versterken van de arbeidsmarkt. Er zijn door de lectoraten verschillende best practices ontwikkeld in projecten in verschillende sectoren (zorg, ict, installatie, logistiek etc.). Tevens heeft de groep gewerkt aan de ontwikkeling van gezamenlijk onderwijs en een fikse bijdrage geleverd aan een special issue over Leven lang Ontwikkelen in Tijdschrift voor HRM. In de 2e en 3e ronde zijn zo’n 20 onderzoeken besproken, onder meer over skills paspoorten, regionale samenwerking op de arbeidsmarkt en collectief leren.
Vitaal werk(en)
De afgelopen twee jaar hebben de lectoren bij het thema vitaal werk(en), in co-creatie met werknemers (vakmensen) en hun werkgevers, achterhaald wat vakmensen nodig hebben om langer lekker te kunnen blijven werken. Dit heeft geleid tot infographics, workshops en een symposium. Tijdens de 1e ronde van het congres zijn de bevindingen uit deze gezamenlijke activiteiten gedeeld. Vervolgens is in drie sessies nog verder gesproken over onder meer werken en mantelzorg en veerkracht.
Volgend congres in 2024
Ruim 160 geïnteresseerde docenten, onderzoekers en praktijkprofessionals kijken tevreden terug op de dag. ‘Trots’, ‘verbinding’, ‘weetdruppels’ dat zijn de take-aways van de deelnemers. Een applaus is er voor de tekening van Getekend Verslag die de inhoud van het congres heeft opgetekend in een ‘congresschets’ (zie foto).
De organisatie van het congres was in handen van Fontys Hogeschool HRM en Toegepaste Psychologie en het Fontys Kenniscentrum Leven Lang Ontwikkelen. Het volgende congres zal plaatsvinden in het najaar van 2024 en wordt georganiseerd door Hogeschool Arnhem en Nijmegen.