Lector Gerard Schouten: Big Data voor een duurzame wereld
Wie dacht met veel cijfers rond de oren te worden geslagen tijdens de lectorale rede van Gerard Schouten, dacht het verkeerd. Althans: cijfers genoeg, maar dat was niet wat na afloop bleef hangen. Wat vooral beklijfde was het ongepolijste optimisme dat de kersverse lector Big Data uitstraalde. De verwoed en actief liefhebber van natuurfotografie kwam aan het einde van zijn rede met een mooie en enigszins verrassende visie: hij meent dat big data tot een duurzamere maatschappij zal leiden.
Ter ere van de lectorale rede van Schouten was een symposium opgetuigd met een veelzijdig gezelschap aan sprekers. Zo was daar René Penning de Vries, ‘boegbeeld van ICT’ van het ministerie van Economische Zaken. Hij schetste hoe goed Nederland het al sinds jaar en dag doet op het gebied van ICT: vaste klant in de mondiale top 5. Maar ook een potentieel verliezer in de concurrentieslag, omdat ons land heel snel die voorsprong kan kwijtraken.
Aan doemdenken deed hij echter niet: “De komende jaren zijn er minstens 37.000 vacatures in de ICT, door de opkomst van onder meer big data, blockchains, 3D en internet of things.” En Fontys, zo wilde hij maar zeggen, is een van de plaatsen waar die toekomstige werknemers vandaan moeten komen. Ook Gerard Schouten zelf zei het even later: “In dit vakgebied hoeft niemand bang te zijn zonder werk te komen zitten. Banen zat.”
De Eindhovense wethouder Mary-Ann Schreurs feliciteerde Schouten en Fontys Hogeschool ICT. Prachtig dat er nu behalve een expertisecentrum Big Data ook een lector Big Data is. “Aan de andere kant: als je dit niet zou hebben, dan kun je er net zo goed mee ophouden.”
Professor Jakob de Vlieg, decaan Wiskunde en Informatica aan de TU/e benadrukte dat de samenwerking tussen hbo en wo nooit eerder zo belangrijk is geweest. Mede omdat de grootste doorbraken gebeuren op de grensgebieden en snijvlakken van verschillende disciplines. Hans Nederlof, CvB-lid van Fontys, memoreerde aan het feit dat onlangs tien nationale onderzoeksthema’s voor het hbo zijn vastgesteld. “Big Data kun je op elk van die tien plakken.”
Volgens Nederlof kent Fontys nu grofweg één lector op duizend studenten. “Dat is best wel weinig. We hebben ons daarom voorgenomen om dat te gaan veranderen.” Voor die uitbreiding mikt Nederlof op 2018, als er flink wat geld beschikbaar komt dat is afgeroomd van het leenstelsel.
Wildernis
Maar het was vooral Ruben Smit die als gastspreker het publiek voor zich won. Smit is een wetenschapper, gaf ooit zelfs les aan de universiteit van Wageningen, maar koos voor een andere tak van sport. Hij is de maker van de ongekend succesvolle natuurfilms De Nieuwe Wildernis en De levende Rivier. "Mijn link met Big Data? Je moest eens weten hoeveel terabytes aan materiaal ik schiet en waar ik vervolgens doorheen moet ploegen.” Dat ploegen is vooral omdat er nog geen programma bestaat dat die vele uren aan filmbeelden handig categoriseert. Daarom riep hij het publiek op om alsjeblieft een oplossing te bedenken.
De link tussen Ruben Smit en Gerard Schouten is echter niet dataverwerking en zelfs niet de voorliefde voor natuur en het vastleggen daarvan op film of foto. De twee delen een passie die verder gaat dan dat. Ze willen allebei de wereld verbeteren, elk op zijn eigen manier. Smit door de jongste generatie liefde voor natuur en een bij te brengen via film. Schouten door Big Data en dus wetenschap in te zetten voor diezelfde duurzamere wereld.
Big Data kun je als een beangstigende ontwikkeling zien: de wijze waarop het nu al tot in de haarvaten van onze maatschappij is doorgedrongen. Dat bleek ook wel uit de rede van Schouten.
Hij beschreef de voorgeschiedenis van het huidige tijdperk van dataficatie, hoe tegenwoordig op één dag net zoveel data op het internet wordt gezet als alle analoge data tot het jaar 2000 tesamen. Hoe die Big Data al worden ingezet en de wereld veranderen: van een 'simpele' skinvision-app tot de data-driven service-innovatie van Airbnb, Netflix en Alibaba.
Maar geen enkel moment toonde Schouten angst voor die ontwikkeling. Integendeel. Uiteindelijk schetste hij een wereld waarin Big Data juist het middel is om privacy te bewaken, problemen op te lossen en de wereld mooier en duurzamer te maken.
De studenten in de zaal knikten glimlachend. Kennelijk wisten zij al waar hun docent, die geboren optimist en natuurliefhebber, zijn verhaal op uit zou laten komen.
Auteur: Jan Ligthart