Handelen van sociale professionals versterken
Lectoren Sociale veerkracht aan het woord
Twee geweldig bevlogen lectoren die ervoor willen zorgen dat sociale professionals hun handelen kunnen versterken. En dat ook organisaties en gemeenten hun beleid en dienstverlening beter kunnen onderbouwen en verstevigen. Lectoren Maja Ročak en Mariël van Pelt zijn de lectoren die vanuit de praktijk onderzoek doen naar sociale veerkracht. Zij vertellen over hun motivatie en de impact dat hun onderzoek maakt.
Het onderzoek van het lectoraat sociale veerkracht heeft ten doel praktijkkennis en concrete tools te ontwikkelen waarmee sociale professionals hun handelen kunnen versterken en onderbouwen en organisaties en gemeenten hun beleid en dienstverlening. Daarnaast draagt het lectoraat bij aan het actualiseren van de kenniscomponent in de sociaal werk opleiding en het versterken van het onderzoekend vermogen van studenten met het oog op hun toekomstige beroepsuitoefening.
De kern van hun onderzoek bestaat uit het praktijkgericht onderzoek doen naar sociale veerkracht, om zo kennis en concrete tools te ontwikkelen die door professionals gebruikt kunnen worden. Op die manier wordt gebouwd aan een veerkrachtige samenleving.
Sociale veerkracht
Wat verstaan we eigenlijk onder sociale veerkracht? Het betekent het vermogen van mensen of gemeenschappen om met veranderingen en tegenslagen om te gaan. Daarvoor is het van belang om oog te hebben voor de wisselwerking tussen individu en omgeving: hoe staan mensen in verbinding met elkaar en hoe zit het met de toegang tot mogelijke steunbronnen?
Sociale veerkracht heeft te maken met welzijn; het is niet zo dat hoe welvarender je bent, hoe sociaal veerkrachtiger. Mensen die in hun leven tegenslag hebben, ontwikkelen vaak sociale veerkracht, maar dat geldt niet voor iedereen. Bovendien reageert iedereen op z’n eigen manier en moet je natuurlijk geen sociale veerkracht ontwikkelen door tegenslag toe te voegen.
Hoewel sociale veerkracht van alle tijden is, komt het nu steeds meer in het publieke debat en het wordt steeds meer benoemd in het sociaal domein. Maar ook in allerlei andere domeinen is veerkracht een begrip. Denk bijvoorbeeld aan ecosystemen, techniek of onderwijs. Door te werken met dit begrip kun je dus verbindingen maken met andere sectoren, maar is het ook belangrijk dat je duidelijk bent over hoe je veerkracht definieert: want dat kan per domein nog wel eens verschillen.
Twee kanten
Centraal in het onderzoek van Ročak en Van Pelt staan ook de systemen en structuren die maken dat mensen voortdurend een beroep moeten doen op hun veerkracht. En dan draait het om de vraag hoe structurele oorzaken van ongelijkheid en ongelijke kansen onder de aandacht komen bij beleid en sociaal werk én de vraag hoe je dit uiteindelijk kunt veranderen. Ook de rol van de sociaal werker zelf wordt onder de loep genomen: houden zij in sommige gevallen ongelijkheid in stand door zich vooral te richten op de mensen die nog wel iets kunnen bereiken? De problematiek kent twee kanten, enerzijds moeten instanties het anders gaan doen, maar ook moet gekeken worden hoe sociaal werkers het anders aan kunnen pakken.
Gelukkig is er meer aandacht voor sociale veerkracht, maar we moeten er ook kritisch over blijven.
Impact
Het onderzoek van het lectoraat van Maja en Mariël gaat ook impact hebben op de opleiding: het profiel welzijn en samenleving binnen Social Work wordt versterkt met als doel én de verwachting dat meer studenten dat profiel gaan kiezen. Dat zorgt voor meer sociaal werkers in het werkveld die in de sociale basis samen met inwoners, vrijwilligers, bewonersinitiatieven, de gemeente en verschillende professionals bezig zijn met het vergroten van de sociale veerkracht. Hiermee wordt duidelijk ingespeeld op vragen uit het werkveld die gaan over preventief werken, leefbaarheid, sociale verbindingen en inclusie.
Stip
De twee lectoren hebben een duidelijke stip op de horizon: verder werken vanuit de vragen uit de praktijk, en samen met de praktijk werken aan ’de vraagstukken die spelen in de Eindhoven en Tilburg. Versterken van het opleidingsprofiel en het opbouwen van duurzame netwerken met diverse stakeholders in het sociaal domein, ook landelijk en internationaal. Zodat met elkaar samen kennis, voorbeelden, aanpakken en tools ontwikkeld en gedeeld worden.
Duolectorshap en de combinatie met de praktijk
Van Pelt en Ročak vormen een duo binnen het lectoraat; zij werken elk parttime (een half fte). Dat betekent dat zij het lectorschap combineren met een andere functie. Mariël : “Dit onderzoek is een uitstekende combinatie met mijn werk bij Movisie, het landelijke kenniscentrum voor de aanpak van sociale vraagstukken. Dat we het lectorschap samen doen is een pluspunt: we hebben een gedeelde visie, maar brengen inhoudelijk wel andere expertise en netwerken en persoonlijkheid in. Dat vult elkaar juist heel mooi aan.”
auteur: Monique van Laar