Passend onderwijs voor ieder nieuw talent
Op 14 september heeft minister Bussemaker het startschot gegeven voor de onderwijsonderzoekswerkplaatsen. In totaal starten er drie: in Utrecht, Amsterdam en Tilburg. Allemaal met een eigen thema, waarbij Tilburg inzoomt op de (hoog)begaafde leerlingen in het basisonderwijs. In die Tilburgse werkplaats met de naam Werkplaats Onderwijsonderzoek POINT (Passend Onderwijs voor Ieder Nieuw Talent) werken leraren, pabodocenten en –onderzoekers en wetenschappers met elkaar samen om voor (hoog)begaafde leerlingen passend onderwijs te ontwikkelen ín de reguliere klas.
Nederlandse leerkrachten zijn – in vergelijking met leerkrachten in andere landen - erg goed in het begeleiden en ondersteunen van leerlingen met leermoeilijkheden of –achterstanden. De begeleiding van leerlingen die meer aan kunnen en kinderen die (hoog)begaafd zijn, verloopt echter nog niet optimaal. Dit blijkt uit verschillende internationale studies.
Tijd om de krachten in het Tilburgse onderwijsveld te bundelen om samen te zorgen voor goed onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen in de klas. Het ministerie van onderwijs vindt het dusdanig belangrijk dat POINT een NRO-subsidie krijgt voor de schooljaren 2016-2017 en 2017-2018. POINT heeft als doel een duurzame professionele leergemeenschap vorm te geven rondom passend onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen. Er wordt gewerkt aan (door)ontwikkeling van kennis, methodieken voor signalering en begeleiding van (hoog)begaafdheid en leerkrachtstrategieën voor passende begeleiding en motivering. Door een kennisknooppunt te vormen worden de opgedane kennis en ervaringen in Tilburg en omstreken gedeeld. Ook wordt er een digitale werkplaats ingericht.
Samenwerking po, hbo en wo
De deelnemende instellingen in het consortium ‘POINT’ zijn: Stichting OPMAAT, Stichting BOOM, Samenwerkingsverband scholen Primair Onderwijs Plein013, Fontys Hogeschool Kind en Educatie (Lectoraat Leren & Innoveren), Universiteit Tilburg, Universiteit Utrecht en CBO Talent Development
Projectleider Marius Liebregts van Stichting Opmaat is trots op deze unieke vorm van samenwerking ten behoeve van (hoog)begaafde leerlingen. Hij geeft aan dat POINT start met methodieken en begeleiding voor (hoog)begaafde leerlingen, om die op een later moment ook in te zetten bij andere leerlingen. Uit onderzoek is bekend dat hetgeen goed werkt voor (hoog)begaafde leerlingen, ook goed werkt voor andere leerlingen! Daar willen we graag alle leerlingen uit Tilburg en omstreken van laten profiteren.
POINT wordt gecoördineerd vanuit de pabo in Tilburg van Fontys Hogeschool Kind en Educatie (FHKE) en het samenwerkingsverband Plein013. Lector Anouke Bakx geeft aan dat de samenwerking tussen onderwijspraktijk, de opleiding voor nieuwe leraren én de onderwijswetenschappers de sleutel tot succes is om daadwerkelijk het verschil te kunnen maken voor de (hoog)begaafde leerlingen. “Dat de leraar voor leerlingen het verschil maakt, dat wisten we al. Op welke wijze de leraar het beste de (hoog)begaafde leerlingen kan motiveren en hoe de leraar al bij jonge kleuters kan signaleren of er een ontwikkelingsvoorsprong is, is iets waar we nog meer van kunnen leren. Door inzichten uit de wetenschap te vertalen naar de pabo en scholen, kunnen we effectieve begeleiding gaan inzetten én evalueren. Het werkt pas goed als ook de (hoog)begaafde leerling zélf aangeeft dat dit is wat hij/zij nodig heeft en dat dit hem/haar helpt om zich goed te ontwikkelen.” Maartje van den Brand, coördinator Talent in Beeld bij Plein013 vult aan: “Op dit moment lukt het ons nog niet altijd om de (hoog)begaafde leerlingen passend onderwijs te bieden in de reguliere klas. Er worden extra plustrajecten gestart, deeltijdvoorzieningen zoals een dag in de week in een speciale klas, of voltijdsvoorzieningen zoals Talentklassen waar alleen (hoog)begaafde leerlingen in zitten. Dit zijn eigenlijk een soort vangnetten voor de (hoog)begaafde leerlingen die in het reguliere onderwijs niet goed tot ontwikkeling komen. Doel van POINT is dat op termijn die vangnetten niet, of een stuk minder, nodig zullen zijn en dat ook de (hoog)begaafde leerling bij hem of haar in de buurt passend onderwijs krijgt!”
Jaap Denissen (departementsvoorzitter Ontwikkelingspsychologie, Tilburg University) ziet in POINT een unieke kans om vorm te geven aan het motto van de universiteit: Understanding Society. Denissen: "Door POINT wordt Tilburg University (samen met de Universiteit Utrecht en het Centrum Begaafdheidsonderzoek in Nijmegen) in staat gesteld om bij te dragen aan sociale innovatie in het onderwijs. POINT wil recht doen aan individuele verschillen van leerlingen, niet alleen op cognitief maar ook op sociaal en emotioneel gebied. De universiteit kan wetenschappelijke kennis over individuele verschillen bijdragen, en deze kennis verrijken en aanvullen door input uit de onderwijspraktijk".
Ook de Tilburgse onderwijswethouder Marcelle Hendrickx is enthousiast over POINT: “Trots! Wat ben ik trots op de kans die Fontys Tilburg, de schoolbesturen en universiteit krijgt om een onderwijs-onderzoekplaats rondom ‘Begeleiden van Hoogbegaafde Leerlingen’ in te richten.” Marcelle Hendrickx, wethouder Onderwijs, vervolgt: “Vaak hoor ik over hoogbegaafde kinderen dat hen alles komt aanwaaien. Niets is minder waar! Juist deze groep lukt het vaak niet om school op het juiste niveau af te maken. Juist deze groep heeft hulp nodig bij het ontdekken van hun talent. Juist deze groep kent vaker psychosociale problemen. Als wethouder vind ik het van belang dat we beter onderwijs voor hoogbegaafden organiseren. Ik verwacht dat deze onderzoekplaats daar direct aan gaat bijdragen.”