Vierdejaars Fontys ILS buigen zich op verzoek van Breda over dementie
Hoe wordt en blijft Breda een fijne stad om te wonen voor iedereen en met iedereen? Hoe creëren we een inclusieve samenleving, een stad waar mensen oog voor elkaar hebben? Die vragen legde de gemeente Breda voor aan vierdejaars van Fontys International Lifestyle Studies. Het resultaat is een magazine (zie PDF rechtsboven) waarin de studenten in elf essays hun visie geven op leven met dementie. ‘Ze hebben ieder vanuit hun eigen invalshoek inspiratie gezocht en adviezen gegeven die kunnen bijdragen aan een meer inclusieve stad’, aldus docent Trend Research en Living Saar van der Spek.
De samenwerking tussen ILS en Breda kwam min of meer toevallig tot stand. Van der Spek, verantwoordelijk voor het vak Places for People, vroeg vorig jaar aan toekomstverkenner Marieke Beekers van de gemeente Breda of ze een opdracht voor haar studenten had. Die had ze. Omdat de Brabantse stad dit jaar extra aandacht besteedt aan dementie, kregen de studenten de vraag om na te denken over een dementievriendelijke stad. Niet zomaar. In Breda wonen ongeveer 3200 mensen met dementie. Door de vergrijzing neemt het aantal snel toe. In 2040 zullen het er ruim 5000 zijn. Met het themajaar wil de stad aandacht vragen voor dementie, een ziekte die impact heeft op de dementerende zelf, maar ook op de mensen om hem of haar heen.
Miriam Haagh, wethouder Gezondheid van de gemeente Breda, schetst de ontwikkeling. ‘De Bredase bevolking blijft groeien. Wanneer we met z’n allen steeds ouder worden, krijgen we ook meer te maken met dementie. Daarnaast zorgen ontwikkelingen in de zorg ervoor, dat dementie meer zichtbaar wordt. Bijvoorbeeld door de keuze van het rijk om mensen met dementie zo lang mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving te laten wonen. Dan wordt omzien naar en zorgen voor elkaar nog belangrijker. En is het nodig dat onze stad en de wijken hierop voorbereid en aangepast worden.’ Met het themajaar hoopt de gemeente onder meer te bereiken dat mensen meer naar elkaar omkijken, waardoor Breda voor iedereen een fijne stad wordt en blijft om in te wonen.
Op basis van onderzoek hebben de studenten ieder vanuit een eigen invalshoek advies gegeven hoe de gemeente en de bewoners een bijdrage kunnen leveren aan een meer inclusieve stad, aan een stad dus waar iedereen zich thuis kan voelen. Zo pleit Britt Wijnen ervoor om de dementerende niet vanuit de ziekte te benaderen, maar meer als mens. Met een aantal stedenbouwkundige ingrepen is het volgens haar mogelijk om dementerenden meer bewegingsruimte te geven. Volgens Wesley van Zeben is ‘samen’ het steekwoord. ‘De maatschappij zit in een overgangsfase, van de verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving. Er wordt vandaag de dag van iedereen die daartoe in staat is verwacht om mee te doen en te helpen. Als je ervoor zorgt dat de juiste mensen samenwerken met elkaar biedt dat in de zorg niet alleen uitdagingen, maar ook kansen. Onderzoekers, gemeenten, studenten, conceptontwikkelaars en bewoners hebben de potentie om samen bergen te verzetten en de kwaliteit van leven te verbeteren van niet alleen dementerenden of eenzame ouderen, maar ook van mantelzorgers en de omgeving.
Karen van der Horst en Lisa Meijer pleiten voor ontmoetingsplekken in de stad. Karen: ‘Huidige en toekomstige stedelingen hebben de behoefte aan plekken die voor hen als thuis aanvoelen, waar zij kunnen ontmoeten, relaxen en zichzelf kunnen zijn.’ Volgens Rick Tans bieden groene zones en urban farming kansen. Robin Erkamp denkt dat nieuwe woonvormen kunnen worden ingezet om de uitdagingen van dementie het hoofd te bieden. ‘Het is dan ook aan Breda om zelf zaadjes van verandering te planten en daarmee de zachte kant van de stad te versterken.’