Techniekpact on Tour bij Fontys
De Techniekpact on Tour deed Fontys aan! Dat klinkt wellicht wat spannender dan het was. Geen deejays, basketball-sterren of rockband maar een zaal met een vijftigtal heren en dames die met elkaar spraken. Dat is niet meteen wat je bij 'on Tour' voor ogen hebt. Maar het belang van de bijeenkomst deze woensdagmiddag was heel snel duidelijk. Het onderwijs heeft een groot probleem: er moeten heel snel meer techniekleraren worden opgeleid. Dat is ook mogelijk, maar er zijn nog te veel blokkades die de bedachte oplossingen in de weg staan.
Fontys Hogeschool Bedrijfsmanagement, Educatie en Techniek was gastheer van deze etappe van de tour. Brabant is immers een pilotregio van de denktankgroep 'Omdenkers' die door ministers Bussemaker en Kamp is gevraagd met onorthodoxe oplossingen te komen. En Doekle Terpstra was de logische keuze om de middag te laten openen. De oud-bestuurder van Hogeschool Inholland is aanjager van het Nationaal Techniekpact 2020. En hij is, net als Fontys-voorzitter Nienke Meijer, een van die Omdenkers.
"We zien gelukkig veel aanwas van studenten die techniek willen studeren", aldus Terpstra. "Waar wij als Omdenkers ons druk om hebben gemaakt is dat er onvoldoende techniekleraren zijn om dat toenemend aantal studenten les te geven. De urgentie is inmiddels in onderwijs, politiek en bedrijfsleven goed doorgedrongen. Daarom kwamen we vorig jaar met het rapport 'Circulaire Carrières'. Dat rapport is goed ontvangen en zaak is nu om het ook in praktijk te brengen. De vraag is nu: hoe?"
Stuivertje wisselen
Circulaire carrières: geen term waar de buitenstaander rode konen van krijgt. Maar wel een van de cruciale oplossingen voor het tekort aan techniekleraren. Bij de circulaire carrière gaan leraren het bedrijfsleven in en vise versa, zodat het technisch werkveld en het technisch onderwijs van elkaar profiteren. Dat is niet simpelweg een kwestie van stuivertje wisselen. Een werknemer kan zich laten bijscholen en brengt zijn of haar ervaring in tijdens de opleiding. Een leraar gaat voor bepaalde dagen of een bepaalde periode de werkvloer op en doet nieuwe ervaringen op terwijl hij of zij zijn kennis overbrengt. Of een technisch beroepsbeoefenaar - en dat kunnen ook zzp'ers zijn - gaat enkele dagen per week les geven.
Fontys-voorzitter Nienke Meijer noemde naast die circulaire carrière nog twee andere 'fieldlabs' die in de pilotregio Brabant zijn begonnen: de virtuele academie bètatechniek en een innovatief HR-beleid. De academie zou op korte termijn heel efficiënt en effectief docenten kunnen opleiden door flexibeler, modulair onderwijs aan te bieden. En wat HR-beleid betreft zou het carrièrebeleid voor leraren binnen scholen veel robuuster mogen.
Omdoen
Het klinkt mooi. Maar zoals Terpstra aangaf: er zijn blokkades om bijvoorbeeld die circulaire carrières in praktijk te brengen. Of zoals Meijer zei: "Met impact omdenken is mooi, maar we moeten nu ook 'omdoen'."
Daarom gingen vervolgens de bezoekers van deze middag in werkgroepen de problemen benoemen en waar mogelijk de oplossingen bekijken. De uitkomst bleek divers: in de regio oost zijn pilotprojecten in onder meer Zwolle, Arnhem en Nijmegen succesvol. Een groep werknemers heeft zich daar al laten bijscholen bij het Teacher Tech College en de volgende groep staat al klaar. Ook in de regio Haaglanden wordt de circulaire carrière in praktijk gebracht. Hun brandende vraag naar aanleiding van die bevindingen: waarom zijn 300 'vlieguren' voldoende voor het hbo, terwijl in het MBO liefst 1680 uren pedagogisch onderwijs moeten worden gemaakt en in het VMBO zelfs nog meer? Hoe kan iemand die uren maken en ondertussen ook nog bij een bedrijf werken?
Ook de regio Zeeland kwam vooral met vragen: hoe betrek je het bedrijfsleven erbij? Hoe begeleid je die werknemers naar een onderwijsbaan? Welke thema's leg je bij bedrijven neer? En wat heeft het onderwijs het bedrijfsleven te bieden? En ook Zuidoost-Brabant en Limburg hadden vragen: zijn er voor hybride docenten geen uitzonderingen mogelijk als het gaat om het maximumcontract van twee jaar? Is een bevoegd docent de oplossing of moet danwel mag het een andere educatieve functie zijn?
Waarmee de slotconclusie eigenlijk dezelfde was als de vraag die Terpstra helemaal aan het begin stelde. De urgentie is voor iedereen glashelder, maar wat gaan we nu precies doen. In ieder geval werd een aantal blokkades boven water gekregen. Wordt ongetwijfeld vervolgd. Het heet immers niet voor niets Techniekpact on Tour.