Ida Damen promoveert op 10 december
Docent-onderzoeker Ida Damen verdedigt proefschrift over ontwerpen voor (meer) fysieke activiteit in de kantooromgeving
Met een groeiende hoeveelheid kantoorwerk zien we steeds meer mensen die de hele dag zittend doorbrengen. De toename in fysieke inactiviteit is een groeiende zorg voor de volksgezondheid. Het terugdringen van zitgedrag in de kantooromgeving is een belangrijk aandachtspunt. Maar hoe pak je dit nu aan? En welke rol kan ontwerp-onderzoek daarbij spelen? Docent-onderzoeker Ida Damen van Fontys Sporthogeschool schreef hier haar proefschrift over. Dit verdedigt ze op 10 december om 13:30u aan de TU/e.
De toegenomen aandacht voor het terugdringen van fysieke inactiviteit in de kantooromgeving (wat het afgelopen jaar nog eens versterkt is door allerlei online meetings) heeft ook gezorgd voor een groei in de vraag naar praktische oplossingen. In de laatste jaren zien we een toename in het onderzoek naar en de ontwikkeling van digitale interventies en hulpmiddelen die zich richten op fysieke inactiviteit op de werkplek. Hoewel deze opkomende technologieën vaak veelbelovende nieuwe mogelijkheden laten zien, is er eerder weinig aandacht besteed aan strategieën voor interactie-ontwerp om fysieke inactiviteit bij kantoorwerkers te verminderen. Ida stelde daarom in haar proefschrift de volgende hoofdvraag: Hoe kan onderzoek in interactie-ontwerp bijdragen aan het stimuleren van fysieke activiteit in de kantooromgeving?
Op basis van een literatuurreview werden twee tekortkomingen gedetecteerd in het gebruik van technologie om fysieke activiteit te stimuleren en zitgedrag terug te dringen in een kantooromgeving:
- Digitale instrumenten en interventies maken beperkt gebruik van bestaande kantoorinstrumenten en -infrastructuur.
- Bovengenoemde instrumenten en interventies worden beschouwd als een pauze van het het werk en niet als een integratie met het werk.
Ontwerp-Onderzoek
Door middel van ontwerp-onderzoek werden verschillende concepten en prototypes ontworpen, ontwikkeld en onderzocht die een antwoord kunnen bieden op deze twee tekortkomingen. In een eerste deel van het proefschrift werden drie prototypes ontwikkeld. In een eerste fase werd Tweak, een gezondheid-suggestiesysteem dat kleine actiegerichte gezondheidssuggesties in de agenda van een kantoormedewerker plaatst, ontworpen om het eerste probleem aan te pakken. Tweak past zich aan aan veranderende gebruikersprofielen en maakt gebruik van persoonlijke en contextuele gegevens om suggesties te geven. In een volgende fase werd het tweede probleem aangepakt. Hierbij werd gekeken naar een veel voorkomende kantooractiviteit; het houden van een vergadering. In een eerste casus werd modulair meubilair voor vergaderruimtes ('PositionPeak') ontworpen om de acceptatie van fysieke activiteit op kantoor te stimuleren en in te passen in de dagelijkse werkroutine. In een tweede casus werd de mogelijkheid om wandelend te vergaderen, verkend. WorkWalk is een dienstverleningsconcept om wandelend vergaderen te stimuleren en faciliteren.
De resultaten van deze drie verkennende studies gaven inzicht. Inzicht in het ontwerp voor actieve manieren van kantoorwerk door gebruik te maken van bestaande kantoorsystemen en infrastructuren. In deze ontwerpen onderzocht Ida het gebruik van de kalender, het kamer reserveringssysteem en het landschap als mogelijke infrastructuur die gebruikt kunnen worden in gezondheidsbevorderende interventies.
WorkWalk & Hubs
In het tweede deel van het proefschrift werd verder gebouwd op de WorkWalk-casus en werden wandelvergaderingen en ondersteunende technologie voor wandelvergaderingen verder onderzocht. De WorkWalk werd daadwerkelijk geïmplementeerd op de TU/e campus om inzicht te krijgen in de belangrijkste triggers en barrières voor wandelvergaderingen en de sociale dynamiek die ontstond tussen deelnemers aan wandelvergaderingen. Vervolgens werden de Hubs, een netwerk van staande-vergaderstations, ontworpen om wandelend vergaderen te ondersteunen. Hiermee werd tegemoet gekomen aan de behoefte om tijdens het wandelend vergaderen te kunnen presenteren, noteren, brainstormen, en wat je maar nodig hebt tijdens een vergadering.
Een blik in de toekomst
In het derde en laatste deel van het proefschrift maakt Ida gebruik van 'provocerend ontwerp' om naar de toekomst te kijken en te verkennen hoe ontwerp mensen kan betrekken bij het maatschappelijke debat over fysieke inactiviteit . Enerzijds werd Ivy, een stoel waarop klimop groeit wanneer er lange tijd gezeten wordt, ontworpen om gedachten op gang te brengen over hoe we interventies op het gebied van zitgedrag in de kantoorcontext ontwerpen. Anderzijds word de Office Jungle voorgesteld als een alternatieve realiteit van een toekomstige kantooromgeving.
Ida Damen ging in 2017 van start met haar proefschrift bij de TU Eindhoven (Departement Industrial Design). Haar proefschrift werd begeleid door Prof. Steven Vos (lector bij Fontys en hoogleraar bij TU/e), Prof. Pieter van Wesemael (hoogleraar bij TU/e) en dr. Carine Lallemand (universitair docent bij TU/e). Sinds april 2021 werkt Ida als docent-onderzoeker binnen het lectoraat Move to Be van Fontys Sporthogeschool en de Master Healthy Ageing Professional van Fontys.