Ruiken, zien en proeven doorslaggevender dan motivatie
Ongeveer 30 tot 40 procent van startende hbo-studenten stopt binnen het eerste jaar met hun studie. Belangrijkste redenen die zij zelf aangeven: gebrek aan motivatie en het maken van een verkeerde studiekeuze. Écht ervaring opdoen - ruiken, zien, proeven aan de studie en de omgeving van een hogeschool - is doorslaggevender voor een succesvolle start. Dat blijkt uit het proefschrift van Evelyne Meens over motivatie, studiekeuzes en studiesucces, dat ze op vrijdag 12 oktober verdedigt aan Tilburg University.
Aankomende en zittende studenten van Fontys werd gevraagd hoe ze hun keuzes maakten en wat hun motivatie was voor aanvang van de studie. Verder analyseerde Meens gegevens over studiesucces, zoals studievoortgang en drop-outcijfers, maar ook zachtere aspecten zoals de tevredenheid over de studiekeuze, sociale en academische integratie en zelfvertrouwen.
Motivatie
Studenten die zich vooraf goed oriënteren en zich daarna pas committeren, bleken gemotiveerder aan hun studie te beginnen. Studenten die dat niet deden, begonnen hun studie meer vanuit verwachtingen van anderen. Of ze wisten de reden niet eens meer. Motivatie vooraf bleek uiteindelijk weinig invloed te hebben op het studiesucces na het eerste jaar. Veel studenten begonnen vanuit intrinsieke motivatie, maar vielen later toch uit, omdat de werkelijkheid tegenviel. Het heeft dus weinig zin om tijdens Studiekeuzechecks en Matchingsdagen naar motivatie te vragen als die niet gebaseerd is op realistische ervaringen.
Aanbeveling: goed oriënteren
Veel beter is het om vooraf een goed beeld van de inhoud en zwaarte van de opleiding te geven via meeloop- en proefstudeerdagen. Meens beveelt dan ook aan dat aankomende hbo-studenten zich vooral zo oriënteren dat de beoogde studie echt wordt ervaren, liefst met iemand die hen helpt op die ervaring te reflecteren.
De groep die zich slecht oriënteert moet snel na aanvang van de studie worden bevraagd over hun eerste ervaringen, en eventueel worden bijgestuurd. Denk aan vragen als ‘Voel ik me hier thuis?’ en ‘Hoe gemotiveerd ben ik, nu ik het programma, de medestudenten en de docenten wat beter ken?’ Meens ontwikkelde daartoe de Startthermometer, een instrument dat bijdraagt aan de reflectie van eerstejaarsstudenten vlak na de start van hun studie. Ga voor meer informatie over deze tool naar www.fontys.nl/studiesucces.
Evelyne Meens (1977, Heerlen) ging na het gymnasium Business Economics studeren in Maastricht, waar ze afstudeerde in organisatiewetenschappen. Ze werkte zes jaar in recruitment, waar ze jonge mensen naar een baan leidde. Ze slaagde cum laude voor de studie Psychologie aan de Twente University, waarna ze aan de slag ging als docent bij Fontys Hogescholo, gecombineerd met de functie van studiekeuzeadviseur, en later beleidsadviseur. Het project Studiekeuzecheck deed haar besluiten om te gaan promoveren. Ze startte haar promotietraject bij het departement Ontwikkelingspsychologie aan Tilburg University. Momenteel werkt ze als beleidsadviseur & onderzoeker studie(keuze)succes aan Fontys Hogescholen.
Met dank aan persvoorlichters Tilburg University. Evelyne Meens is voormalig HRM-docent bij Fontys en huidig beleidsadviseur en onderzoeker bij Fontys.
Auteur: Eva Maassen