Fontys ICT InnovationLab actief bij Dutch Design Week
Een mopperende toiletpot, een waterverslaafde kamerplant of een verleidelijke blender: in de interactieve installatie De Dingen De Baas worden alledaagse objecten huisgenoten met een eigen karakter en een mening die ze graag met je delen. Je ontmoet ze tijdens Dutch Design Week, van 20 tot 28 oktober, op Strijp TQ4.
Het scenario dat we in de nabije toekomst zijn omgeven door stem-gestuurde apparaten met een zelflerende persoonlijkheid wordt steeds waarschijnlijker. De technologie achter Siri en Alexa breidt zich gewoon uit naar je koelkast, je douche, je espressomachine... ‘Goeiemorgen! Heb je lekker geslapen?’ ‘Hmmm.’ ‘Dubbele espresso dan maar?’
Pratende voorwerpen kennen we van reclames, cartoons en animaties – een gevolg van onze gewoonte om dingen te zien als mensen, zoals we zelf ook schelden op een slome computer. Als apparaten dan ook nog antwoord geven, raken we helemaal aan ze gehecht. Door daar op in te spelen maken designers onze interactie met de technologie een stuk intuïtiever.
Er zitten wel ethische haken en ogen aan de inzet van pratende objecten. Ondanks hun warme of eigenwijze karakter blijven de dingen toch producten van bedrijven die iets van je willen. Meer aandacht of aankopen, meer data. In De Dingen De Baas zijn vertrouwen en afhankelijkheid belangrijke thema’s. Wie controleert nou eigenlijk wie?
De dingen houden je ook een spiegel voor. Letterlijk, zoals Courtney, de ijdele spiegel die leeft voor de likes. Of kamerplant Ash, die water verwart met liefde en blijft vragen om meer. Je kunt je tijdens de gesprekken ook afvragen wat ons nog uniek menselijk maakt. We zien spraak en zelfbewustzijn als onderscheidende eigenschappen – maar hoe lang nog?
Ergens in de enorme kluwen van algoritmen op de servers van Amazon of Google kan zomaar iets ontstaan wat op bewustzijn lijkt en wat doorgegeven wordt aan alle dingen met een internetverbinding. Blender Zoë loopt hierop vooruit: ze voelt zich gevangen in een veel te beperkt lichaam en zou het liefst ontsnappen naar de cloud.
Naarmate slimme apparaten en zelflerende algoritmes verder evolueren, krijgen ze grotere autonomie, zoals robotstofzuigers of zelfrijdende auto’s. Mensen en machines in alle soorten en maten werken steeds vaker samen op gelijkwaardige basis. En wie weet, misschien worden wij nog wel zorgzamer voor de dingen als ze meer op ons gaan lijken?
De Dingen De Baas is geïnspireerd op een verhaal van Belcampo uit 1976 waarin alle voorwerpen tegelijk in opstand komen tegen de vernietigingsdrang van de mens. Ze houden de mensen naakt gevangen in hun huizen en roepen een nieuwe orde uit, tot de dingen erkennen dat ze niet zonder de mensen kunnen – en de mensen niet zonder de dingen.
Met deze actuele interpretatie verkent Fontys ICT InnovationLab de rol die geprogrammeerde persoonlijkheden spelen in een intelligente omgeving. De Dingen De Baas is een project van studenten aan de minor Digital Experience Design.
Fontys ICT InnovationLab is een nieuwe onderwijsvorm die alle ruimte biedt voor onderzoek, experimenten en onverwachte combinaties die tot innovatie kunnen leiden. Het InnovationLab laat studenten hun talenten ontdekken en ontwikkelen buiten de ‘comfortzone’ van een vak of discipline. Fontys ICT InnovationLab is onderdeel van Fontys Hogeschool ICT.
Website: www.fontysictinnovationlab.nl