Inspirerend Fontys Kenniscafé ‘Gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid, een kwestie van leren?’
Uit onderzoek blijkt dat een op de twee Nederlanders moeite heeft om zelf de regie te voeren over gezondheid, ziekte en zorg. Drie op de tien hebben onvoldoende functionele lees- en rekenvaardigheden. Hierdoor kunnen zij informatie niet makkelijk vinden en verwerken. Zorgprofessionals herkennen deze beperkte gezondheidsvaardigheden niet altijd en laaggeletterden voelen zich niet altijd gehoord. Hoe herken je dan laaggeletterdheid bij een cliënt? En wat betekent laaggeletterdheid voor zijn/haar zelfredzaamheid? En nog belangrijker kun je leren hoe je ermee om kunt gaan? Zo’n 125 relaties uit het werkveld, docenten en studenten lieten zich op 7 november inspireren tijdens het Fontys Kenniscafé over gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid.
“Wat een eyeopener dit Fontys Kenniscafé! In de praktijk zien wij vaak dat ouders thuis toch niet oefenen met hun kinderen of dat ze dit erg lastig vinden. Na vandaag hou ik zeker in mijn achterhoofd dat dit mogelijk met laaggeletterdheid te maken heeft. Hier had ik nog nooit bij stilgestaan… ”
Boeiend programma door team Zelfregie
Het profileringsteam Zelfregie van Fontys Paramedische Hogeschool was verantwoordelijk voor het programma. Team Zelfregie streeft naar gelijkwaardigheid in de zorg (equity) en een belangrijk onderdeel binnen dit thema zijn gezondheidsvaardigheden. Roderick Wondergem zorgde vanuit dit team als dagvoorzitter dat het programma in goede banen geleid werd. Twee gastsprekers opende de dag. Zo ging Monique Heijmans (senior onderzoeker en projectleider chronisch zieken, zelfmanagement en diversiteit, NIVEL) in haar presentatie in op de vraag of zelfmanagement voor iedereen wel haalbaar is. Vervolgens maakte het gesprek met taalambassadeur Wim Sabel van de Stichting ABC leer mee veel indruk op alle aanwezigen. Juist als je zelf nooit problemen hebt gehad om te leren lezen en schrijven, was zijn verhaal voor veel mensen een eyeopener.
Om te werken aan eigen vaardigheden kon iedereen kiezen uit verschillende workshops. Zoals die door Marjan Middelkoop van Cubiss 
over hoe je laaggeletterden in de praktijk herkent. Of waarin deelnemers met een acteur van Pharos (Expertisecentrum Gezondheidsverschillen) konden ervaren hoe het is om met een laaggeletterde in gesprek te gaan en hoe je de signalen herkent. Ook de workshop van Bernice Samson JGA over hoe we onze zorg kunnen optimaliseren voor
kwetsbare vluchtelingen en statushouders zorgde voor veel gesprekstof en stof tot nadenken. Verder ging Leontien Hommels in op het concept van positieve gezondheid, hoe je dit kunt visualiseren en daarmee cliënten meer bij hun eigen zorg kunt betrekken. Natuurlijk lieten ook docenten en studenten van Fontys Paramedische Hogeschool zien wat zij voor het werkveld kunnen betekenen met onderzoeksprojecten op het gebied van zelfmanagement en gezondheidsvaardigheden.
Alja Bosch (docent Fontys Hogeschool HRM en Psychologie en lid stuurgroep Alliantie Gezondheidsvaardigheden) richtte de blik op de toekomst: wat hebben we nodig aan kennis en vaardigheden, als professional en als cliënt in 2030. Zij gaf haar gehoor veel tips om hier samen werk van te maken.
Reacties deelnemers Fontys Kenniscafé
Deelnemers gaven na afloop aan het programma afwisselend en interactief te hebben gevonden. Het samen leren met een mix van deelnemers (zorg)professionals, studenten en docenten maakte dat ook dit Fontys Kenniscafé weer goed gewaardeerd werd: gemiddeld gaven de bezoekers de bijeenkomst bijna een 8,5. "Ik hoop dat er nog veel van dit soort Fontys Kenniscafé's georganiseerd worden", aldus een deelnemer (fysiotherapeut). "Deze formule zorgt voor nieuwe kennis, maar ook interessante gesprekken met docenten en studenten over mogelijke onderzoeken die we samen zouden kunnen doen."
“Ik vond het zeer leerzaam met praktische tips. De ‘teachback-methode’ ga ik morgen al toepassen om te kijken wat een cliënt van mijn advies heeft begrepen."