Inclusiecafé zorgt voor verbinding door te ervaren
Begrip en verandering door bewustwording
Kun je je voorstellen hoe het is het om blind of slechtziend te zijn en je door de Fontys gebouwen te moeten bewegen, met alle trappen, gangen en lokalen? Op 10 oktober gaan bezoekers zelf ervaren hoe het is om blind of slechtziend te zijn. Dan vindt bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT) de tweede editie van het inclusiecafé plaats, met als thema ‘De witte stok’, over leven met een zichtbeperking. De inclusiecafés bieden medewerkers en studenten een ander perspectief op relevante thema’s, door zelf dingen te ervaren en met elkaar ervaringen te delen. Twee van de initiatiefnemers van het inclusiecafé zijn Karin Verouden en Yucata Lienga, beiden als lerarenopleider verbonden aan FLOT. ‘Door ontmoeting en ervaring creëer je een ander perspectief’.
Hoe is het inclusiecafé ontstaan?
Verouden: ‘We wilden binnen FLOT heel graag iets met inclusie doen, maar dan wel met fysieke ontmoetingen. Dat je iets kunt ervaren, voelen en beleven zodat het ook echt iets met je doet. Dan gaat het thema meer leven’. Yucata: ‘Het komt in heel veel onderzoeken terug dat bewustwording een van de belangrijkste punten is om mensen te kunnen raken op dit onderwerp. Dat proberen we te bereiken met het inclusiecafé’.
Lienga: ‘Bij het eerste inclusiecafé stond Keti Koti, de afschaffing van de slavernij, centraal. Toen werden verhalen gedeeld, konden bezoekers kennis maken met rituelen en hebben we samen genoten van een heerlijke maaltijd. Bij het volgende café kun je zelf ervaren hoe het is om niks of weinig te zien. Bezoekers worden uitgenodigd in een wereld te stappen die ze waarschijnlijk nog niet goed kennen. Hoe is het om helemaal niets te kunnen zien? Tijdens een wandeling door het Fontys-gebouw zullen andere zintuigen, zoals horen, ruiken en voelen, moeten worden aangesproken.’ Verouden: ‘In Nijmegen kun je in museum MuZIEum ervaren hoe het is om blind te zijn. Yucata en ik zijn daar naar toe gegaan en hebben met een gids een wandeling in het donker gemaakt. Ik vond het vooraf eng, spannend. Maar mijn ervaring was eigenlijk juist heel prettig, je ervaart de helft minder prikkels. Dat had ik van tevoren niet verwacht. We zijn heel blij dat er een blinde gids van MuZIEum naar Tilburg komt om bezoekers van het café mee te nemen in de wereld van mensen met een zichtbeperking.’
Wat kunnen we nog meer verwachten?
Verouden: ‘Uiteenlopende onderwerpen: vrouwendag, armoede, persoonsvorming zijn een paar onderwerpen. Maar nu dus fysieke beperking, en het is goed om daar ook bij Fontys over na te denken. Ga eens rondkijken in het gebouw waar je studeert of werkt. Is het wel zo toegankelijk voor iedereen? Laatst kwam ik in het gebouw waar ik werk een vader met dochter tegen, ze had haar voet gebroken en moest zich verplaatsen in een rolstoel. Ze vroegen waar de lift was. Ik wilde ze de weg wijzen maar moest zelf ook zoeken, er hangt dan ergens een klein bordje maar je moet het maar net weten te vinden’. Lienga vult aan: ‘Vervolgens heb je dan de lift gevonden en staat er geen spiegel bij, want een spiegel is heel fijn voor mensen met een rolstoel, zodat ze makkelijk achteruit de lift in kunnen rijden. Het zijn van de kleine dingen die ervoor kunnen zorgen dat iemand zich niet thuis gaat voelen en misschien daarom wel voor een andere studieplek kiest’.
Hoe gaan jullie mensen bereiken binnen FLOT?
Verouden: ‘Dat is nog best lastig. Het lijkt wel of na corona mensen geen zin meer hebben om ergens fysiek naar toe te komen. Maar we vinden het belangrijk om juist wel bij elkaar te komen, om samen iets te ervaren. Binnen FLOT hebben we nu verschillende vakgroepen benaderd om het Inclusiecafé te ‘adopteren’. Dan wordt het geïntegreerd in het lesprogramma. Studenten komen dan vanuit de les Algemene Professionele Vorming (APV) naar het café. Lienga vult aan: ‘Ons ideaalbeeld is eigenlijk dat het gekoppeld wordt aan vakinhoud. Dan sluit een onderwerp als Keti Koti aan bij Maatschappijleer en als we het hebben over leven met een beperking sluit dat aan bij gezondheidszorg en welzijn. Of biologie, want dat raakt het ook. We zijn een lerarenopleiding. Wij leiden jonge mensen op voor leraar die in de klas komen waarin ze er wel iets mee moeten. Als iemand in de klas in een rolstoel zit, hoe kun je die tegemoetkomen en zich welkom laten voelen? Je moet zorgen dat die “sense of belonging” generereerd wordt’.
En bij Fontys?
Verouden en Lienga benadrukken dat niet alleen de lerarenopleiding, maar zeker ook Fontys iets met sense of belonging moet. Lienga: ‘Het is nu misschien maar af en toe een persoon in een rolstoel of iemand die blind is die het gebouw binnenkomt. Maar moeten we ons niet eens af gaan vragen waarom dat er zo weinig zijn. Het is misschien ook een signaal. Zouden er meer mensen binnenkomen als ze zich welkom voelden? Dat het geen belasting is als er dingen geregeld moeten worden voor een persoon in een rolstoel, maar dat het gewoon is?’ Verouden: ‘Het zit allemaal in goed en respectvol met elkaar omgaan. Ervaren en vragen wat de ander nodig heeft. We vinden alles wat we niet kennen eng. Eng, moeilijk of onnodig om het anders te doen’.
Eigenlijk is het de maatschappij in het klein
Verouden: ‘Precies. Door elkaar vragen te stellen en te praten kunnen we het verschil maken. Door ontmoeting en ervaring krijg je een ander perspectief. Daarin hebben we nog een hoop te doen, maar het inclusiecafé is een mooi begin!’
Inclusiecafé ‘De witte stok’ wordt gehouden op dinsdag 10 oktober van 12 tot 14 uur bij Fontys Lerarenopleiding in Tilburg (Jazzmans, gebouw P1 campus Stappegoor). Aanmelden kan via deze link . De volgende inclusiecafé's zijn: vrijdag 8 december Paarse vrijdag, dinsdag 20 februari: Fontys for Society (armoede), vrijdag 8 maart: Internationale vrouwendag, dinsdag 2 april: ‘Lees voor je leven’ (persoonsvorming) en maandag 1 juli: Keti koti.