'In mijn klas mogen verschillen er zijn'

Eline Baartz

Als leraar kun je soms het gevoel hebben dat je meer handvatten nodig hebt om je werk goed te kunnen doen. Dat besefte Eline Govers-Baartz ook. Ze werkt al een paar jaar met mbo niveau 2 klassen en miste de tools om dieper in te gaan op zaken als groepsprocessen en gedragsproblematiek. Zo kwam ze bij de master Educational Needs (master EN) van Fontys Educatie terecht. ‘Voor ik met deze studie begon dacht ik dat ik iedereen in de klas hetzelfde moest behandelen, maar nu besef ik dat verschillen er mogen zijn. Dat je studenten ook anders màg behandelen.’
 

Eline: ‘Ik wist eigenlijk altijd al wel dat ik docent wilde worden. In welk vak maakte me niet uit. Ik heb de lerarenopleiding gezondheidszorg en welzijn gevolgd en dat bleek voor mij de perfecte match, ik heb er een leuke tijd gehad en veel geleerd. In de eerste jaren van de studie heb ik stage gelopen in de onder- en bovenbouw van het vmbo, maar ik ging in mijn laatste twee jaar van de studie op het mbo stagelopen. Ik kwam bij de niveau 2-opleiding ‘helpende zorg en welzijn’ terecht. Ik vond die groep uitdagend, want ik was bijna net zo oud als de studenten. Dat was wennen maar ik werd wel enthousiast van. De studenten zijn zo puur, ze geven meteen hun mening. Na 7 jaar werk ik er nog steeds!’

Wat wekte je interesse voor de master EN?

Ik werk dus al vanaf het begin van mijn loopbaan als docent in het mbo met niveau 2 studenten. Niveau 3 en 4 heb ik ook geprobeerd,  maar dat is toch meer vakgericht. Wat mij juist heel erg interesseerde was het groepsdynamische proces: hoe gaan ze met elkaar om, hoe werken ze samen? Om dat te begeleiden en te coachen vond ik zo interessant. Maar ik miste wel de tools om dieper in te gaan op zaken als groepsprocessen, gedrag en gedragsproblematiek, en ik zag ook collega’s worstelen met dat probleem. Ik dacht: ‘Wat zou het mooi zijn als ik dat op een andere manier zou kunnen bekijken en daarmee het team ook vooruit kan helpen, zodat er misschien veranderingen en vernieuwingen doorgevoerd kunnen worden die echt ergens op gebaseerd zijn. Zo kwam ik bij de master EN terecht. Ik heb wel lang getwijfeld om een master te gaan doen naast mijn fulltime baan. Maar ik heb toch de stap gezet en ik ben heel blij dat ik vorig jaar gestart ben.’

Wat was voor jou nu de uiteindelijke trigger om het toch te gaan doen, na je twijfels?

Ik liep dus tegen dingen aan in de klas en wilde mezelf professionaliseren, maar ik wilde ook aan de slag met het team. Het leek mij interessant om te kijken hoe de visie van mijn school en matcht met ons team en met mij als leraar. Door de master EN opleiding heb ik een stuk theorie om op terug te vallen, wanneer ik op mijn school aan de slag ga met bepaalde vraagstukken.’

Hoe gaat dat nu?

‘Ik ben vorig jaar met het portfolio meesterschap de groepsdynamische processen gestart, heb veel over sociaal-emotionele ontwikkeling geleerd en dat was enorm interessant. Je duikt echt de verdieping in. Ik vond het heel fijn en had weinig moeite met wennen aan de studie. Ik had ook vrij snel de visie op mijn studie te pakken. Ik was denk ik wel sneller dan veel van mijn medestudenten. Maar sommigen hebben naast baan en studie ook kinderen en dan is het best even een puzzel om alles geregeld te krijgen.’

Hoe ervaar je de studie in combinatie met je fulltime baan en thuis?

Voor mij is het heel goed te doen. Sommige medestudenten hebben een gezin met (jonge) kinderen, en dan is het wel echt gewoon druk om werk, gezin en studie te combineren en moet je goed plannen. Ik startte in coronatijd en toen werd de studie grotendeels online aangeboden en dat vond ik heel fijn. Het scheelt toch een hoop reistijd, en ik kan prima omgaan met online lessen. Nu wordt nog steeds een deel van de lessen online aangeboden.’

Heb je nog iets verrassends over jezelf ontdekt tijdens de studie?

‘Nou, ik dacht altijd dat begeleiding en coaching niks voor mij was. Maar sinds ik de master EN volg ben ik anders gaan kijken naar het begeleiden van nieuwe collega’s. Mensen die bijvoorbeeld aan een omscholingstraject zijn begonnen en al vrij snel voor de klas komen te staan. Ik begeleid nu enkele nieuwe collega’s en dat vind ik echt heel leuk. Ik besef hoe belangrijk coaching door collega’s op de werkvloer is. Overigens heb ik zelf geen collega’s die met dezelfde studie bezig zijn als ik, maar ik heb wel een hele fijne werkplekbegeleider die de master EN ook heeft gedaan. Aan haar heb ik een fijne sparring partner.’

Wat merk je in je dagelijks werk van de kennis die je hebt opgedaan bij de opleiding?

‘Ik merk dat ik voorheen vaker in problemen dacht en nu denk ik eerder: ‘Voor elk probleem is wel een oplossing’. En ik had vaak het gevoel dat ik dingen alleen moest doen, terwijl ik nu vaak denk: ‘we doen dit als team’. Dus daar kijk ik nu echt anders tegenaan. En een van de belangrijkste dingen die ik heb geleerd is dat ik mijn studenten nu meer als individuen zie in plaats van alleen maar als groep. Ik vraag me nu eerder af: ‘wat heeft deze student nodig?’ Voor ik met deze studie begon dacht ik dat ik iedereen in de klas hetzelfde moest behandelen, maar nu besef ik dat verschillen er mogen zijn. Dat je je studenten ook anders màg behandelen.’

Door de studie ben ik in gaan zien waarom maatwerk soms nodig is. Ik denk eerst goed na voor ik bijvoorbeeld een bepaalde interventie inzet bij een student. Maar het is tegelijkertijd soms lastig om aan mijn studenten uit te leggen waarom ik hen de ene keer individueel behandel en de andere keer als groep. Maar dat zie ik als een uitdaging!’

Wat vind je nog meer waardevol aan de studie?

Oh, dat is een heleboel. Wat ik vooral heel prettig vind is dat de docenten heel kundig zijn, en dat er ook veel praktische tips worden gegeven. Het is ook erg fijn dat je best veel eigen keuze en ruimte hebt in hoe je de studie indeelt, dat is echt een groot verschil met veel andere onderwijsmasters. Die zitten vaak veel strakker in elkaar met veel verplichtingen. De master EN sluit echt aan bij je werk als leraar. Ik heb inmiddels een boekenkast vol met literatuur die aansluit op de studie. Uit een van die boeken heb ik vragen gehaald die ik gebruik bij gesprekken met mijn studenten. Laatst zat er een keer een collega bij, en het viel haar op dat ik die gesprekken heel anders voer dan voorheen. Ik stel mijn vragen op een andere manier, met meer open vragen waardoor studenten uitgedaagd worden om na te denken over hun antwoord. Dat is echt een voorbeeld van iets wat je niet leert op de lerarenopleiding. Ik zie de master EN dan ook echt als een verdiepende opleiding na de lerarenopleiding, afgestemd op de behoeften van jou als student.’

De masteropleiding Educational Needs leert studenten uitgaan van de mogelijkheden van leerlingen, studenten, leraren en andere betrokkenen, en hoe zij op een innovatieve manier om kunnen gaan met complexe onderwijsvraagstukken. Afstudeerrichtingen zijn: Gedrag, Leren en Begeleiden, waarbij verdieping op verschillende inhoudelijke thema’s mogelijk is. Hierdoor bepalen studenten voor een groot deel hun eigen studiepad. Interesse in de master Educational Needs? Klik hier voor informatie over de studie en data van (online) voorlichtingen.

Auteur: Linda Koster