Door voedselbosje leren kinderen waar eten vandaan komt
Pabo Den Bosch vergroent buitenruimte om kennis over biodiversiteit bij te brengen
Kennis over biodiversiteit en voedsel zijn onderwerpen die actueel zijn en thuishoren in het curriculum van een lerarenopleiding. De vraag is hoe je dit als opleiding op een betekenisvolle en actieve wijze kan vormgeven. Fontys Hogeschool Kind en Educatie locatie Den Bosch heeft in samenwerking met studenten en IVN Natuureducatie een voedselbosje aangelegd. Dit is een concept van het IVN speciaal voor basisscholen. Door (buiten) actief met kinderen aan de slag te gaan leren aankomende onderwijsprofessionals hoe ze vorm en inhoud kunnen geven aan de herkomst van voedsel en de samenwerking tussen plant en dier. Het bosje bij Fontys moeten de studenten zelf onderhouden.
Eind januari werd het officieel in gebruik genomen bij het gebouw van de opleiding. Kim, Sam en Chaline zijn derdejaars pabo-studenten en zij zijn actief betrokken bij het project. Zij vertellen over het project. Chaline: ‘Dit Voedselbosje is opgezet door onze docenten Stefan van Beurden en Stefan de Beukelaar, respectievelijk docent natuur & techniek en docent outdoor learning en gezond gedrag. Het is vooral bedoeld voor basisscholen, dat daar een groene, milieuvriendelijke omgeving komt, waar ze planten zien groeien. En dat ze ervoor moeten zorgen en het uiteindelijk op kunnen eten.’
Groen, gezond en duurzaam
Chaline vervolgt: ‘Het Voedselbosje is een initiatief van IVN Natuureducatie, een organisatie die zich als landelijke non-profit organisatie inzet voor een groen, gezond en duurzaam Nederland. Bij IVN is lesmateriaal ontwikkeld rondom het Voedselbosje. Dit lesmateriaal mogen we gebruiken om aan groep 3 t/m 8 lessen te geven over voedsel. Als tegenprestatie evalueren we deze lessen en proberen we een verbeterslag te maken.’
Spitten en bodemonderzoek
Sam: 'We hebben het hele proces doorlopen, eerst hebben we een geschikte locatie gezocht voor het voedselbosje. We hebben hierbij gekeken naar een locatie waar voldoende zon beschikbaar was en we hebben enkele bodemmonsters genomen om de kwaliteit van de grond te bepalen. Daarna hebben we met z'n allen flink wat bramenstruiken weggehaald en de bodem omgespit. Eind januari is het stukje grond beplant en werd het Fontys Voedselbosje officieel in gebruik genomen.’
Met het beplanten van het Voedselbosje begon het project pas echt. De bedoeling is dat kinderen op deze manier niet alleen kennis maken met planten maar ook hoe deze uiteindelijk op je bord terechtkomen. Wanneer en hoe je moet oogsten, wat je ermee kan maken. Dus kan er zomaar een recept voor een lekkere zelfgemaakte soep met zelfgekweekte groente gemaakt worden. De lessen waren er dus al maar deze moesten nog meer geschikt gemaakt worden voor lessen op basisscholen. Chaline: ‘De lessen zijn niet gemaakt door een leerkracht, dus er zit niet echt een opbouw in. Of een didactiek. Wij konden daarbij helpen door feedback op het lespakket zodat ze passen binnen het basisschoolonderwijs.’
Voorbeeld voor basisscholen
Ook voor de studenten zelf valt er genoeg te leren. De projectgroep, bestaande uit zo’n 10 studenten, kreeg verschillende taken toebedeeld. Sam, Chaline en Kim kregen de taak om voor promotie te zorgen, anderen houden zich bezig met taken als het aanplanten van bomen en struiken en het plaatsen van palen en een hekwerk. Zo kan deze plek kan fungeren als voorbeeld voor basisscholen uit de buurt. Kim: ‘Zij kunnen dan bij de pabo komen kijken wat een Voedselbosje is en of ze het misschien ook willen. Dan hebben we een praktijkvoorbeeld en gaat het hopelijk meer leven’.
Kim, Sam en Chaline verlaten binnenkort tijdelijk de pabo in Den Bosch voor hun minor. Het zorgen voor de planten gaat het hele jaar door. Wie gaat de zorg voor het Voedselbosje overnemen als zij er niet zijn? Wij zitten in het derde jaar, maar we hebben ook tweedejaars in de projectgroep. Sam: ‘Zij zullen het Voedselbosje, letterlijk, in leven moeten houden. Maar dat lukt vast.’
Auteur: Linda Koster